Öğreniyorum

Karikatür nedir?

Karikatür nedir?

Cartoon 2. Caricature. Herhangi bir insanın, fikrin veya bir olayın resimlendirilerek gülünç şekilde anlatılması. Bir insanın veya bir olayın ayrıntılarına girmeksizin, kısa, düşündürücü ve özlü bir fikir vermek veya genellikle güldürmek için bazı özelliklerinin göze çarpıcı bir şekilde resimlendirilmesi. Karikatür, bir resim sanatıdır. Bu resimleri çizenlere karikatürcüveya karikatürist denirkarikatür

Karikatür, özelliği itibarıyla tanınan, bilinen orijinalinden farklıdır. Karikatür, konu olan bir kişinin veya bir olayın dikkati çekici özelliklerini ortaya koyar. Çoğu zaman kişinin bazı özelliklerinin abartılmasını konu eden karikatür, o kişiyi hicvetmek, küçültmek ve onunla alay etmek vasıtası olarak da kullanılmaktadır. Alay etmek, insanların birbirlerini hafife alması, rencide etmesi, onu küçük ve gülünç duruma düşürmesi demektir. Bu hususta Avrupalı filozof Bergson "İnsanlar, yalnız insanları veya insanlarla ilgili olayları gülünçleştirmeyi düşünmüşlerdir." demiştir.

Çok eski devirlerden beri karikatürün yapıldığı bilinmektedir. Pompei ve Herculanın kazılarında, duvar ve vazolarda çeşitli karikatür örneklerine rastlanmıştır. Esas karikatür sanatı, Rönesans devrinde başlamıştır. Fakat Champfleury, eskiden yapılan resimleri karikatürden saymamaktadır. Resme konu olan kişilerin özellikleri aydınlatılmadığı için karikatür sayılmaz. Bunlara bürlesk denir.

Taş, tuğla, vazo ve duvar gibi yerlere yapılan karikatür, baskı makinesi bulunup da kitaplar ve gazeteler yayınlanmaya başlayınca daha da gelişti.

On sekizinci yüzyılda yaşamış İspanyol ressamı Goya, siyasi karikatürleriyle ün yaptı. Aynı çağda yaşamış İngiliz ressamı William Hogarthda eserlerinde bu özelliğe çok yer verdi.

Gazeteciliğe karikatürü ilk defa Fransız ressamı Charles Philippon getirdi. Hatta 1831’de Paris’te La Caricature Gazetesi’ni kurdu. Ondan sonra İngilizler ve Almanlar da karikatürü gazetecilikte kullanmaya başladı. İngiltere’deki ünlü siyasi mizah dergisi Punch bu çığırın kısa zamanda gelişmesine yol açtı.

Karikatür, kendine özgü sadeliği ve didaktik (öğretici) tarafı sebepiyle herkes tarafından benimsendi. Karikatürde insanları veya tipleri hicivli olarak canlandırma şekli ilk olarak 16. yüzyılda olmuştur. Mesela, Agostino Carracci ve Giovanni Bernini tarafından ele alınmıştır. On altıncı yüzyılın tanınmış karikatürlerinden birisi, küçük bir el arabasında midesini taşıyan ve bir yandan da kusan bir oburu tasvir eden Alman karikatürüdür.

Siyasi konuları gaye edinen karikatürler, 18. yüzyılda çoğaldı. Luterciliğin ortaya çıkışı İngiltere’de Hannover Hanedanıyla Jakobitler arasında meydana gelen olayları anlatan çizgiler önemli siyasi karikatürler arasında sayılmaktadır. Son zamanlarda milletlerarası karikatürcüler arasında Fransa’da Sennep, Guérin ve Effel; İngiltere’de Sir David Low; Almanya’da da P. Simmel bilinmektedir. Şair ve edipliklerinin yanında Victor Hugo ile Alfred de Musset birer karikatürcüydüler.

Türkiye’de ilk karikatür

Teodor Kasap’ın 1870’te çıkardığı Diyojen Dergisi’nde görüldü. İlk karikatürist Cem adındaki bir ressamdır. Çıkardığı Cem dergisinde batı anlayışına uygun olarak Osmanlı Devletini ve idarecilerini hicvetmiştir. Cumhuriyet döneminde önceleri Necmi Rıza, Orhan Vural, Sedat Nuri İleri, Münif Fehim, Rıfkı, Ramiz ve daha sonra Salih, Vehip Sinan, Semih Balcıoğlu, Turhan Selçuk, Nehar Tüblek, Ferruh Doğan, Güngör Kabakçıoğlu, Tonguç Yaşar gibi karikatürcüler yetişmiştir. Cemal Nadir ve Ramiz yurdumuzda karikatürcülüğü meslek haline getirmişlerdir.

İnsanlarla alay etmek, onları gülünç duruma düşürmek, toplumdaki şeref ve itibarlarını rencide etmek İslam dininde kesinlikle yasaklanmıştır. İslamiyet, eziyet edici, kalp kırıcı, üzücü ve alay edici oldukları zaman karikatür yapmayı yasak etmiştir. İslam dininde, insanların şeref ve itibarını zedeleyen, manevi değerleriyle alay eden ve insanları kötülüğe sürükleyen karikatürler de yasaktır. İslam dini, insanlarla alay edilmesine, gençlerin fuhşa sürüklenmesine, evlilerin baştan çıkarılmasına sebep olan her türlü canlı resimleri ve karikatürleri haram kılmıştır.

Sözlükte "karikatür" ne demek?

1. Beceriksizce yapılmış şey, taslak .
2. İnsan ve toplumla ilgili her tür olayı konu alarak abartılı bir biçimde belirten, düşündürücü ve güldürücü resim.

Cümle içinde kullanımı

Bu çehreye öyle bön, öyle kaba bir hal çökmüştü ki, hiçbir karikatür bunu tasvir edemez.
- R. N. Güntekin

Karikatür kelimesinin ingilizcesi

n. caricature, drawing that exaggerates certain physical characteristics; something absurd; cartoon, animated drawing
n. take off, travesty
Köken: Fransızca



Kaynak: www.ders34.tr.gg
(WD34TG) www.ders34.tr.gg ( WD34TG)
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol