Ölçek nedir?

Çizimi  yapılacak  olan araziye ait gerçek uzunluklar haritaya aktarılırken belli  oranlar  dahilinde küçültülmesine ölçek denir.

Ölçekler, kesir ve çizik olmak üzere ikiye ayrılır;

 

Kesir Ölçek

Gerçek uzunluklar ile harita üzerindeki uzunluklar arasındaki  oran  kesirli rakamlarla ifade edilmişse bu tip ölçeklere Kesir Ölçek denir. 

Örnek: 1: 1 000 000, 1 / 1 000 000 gibi,

Kesir ölçek bir parçanın kaç eşit parçada küçültüldüğünü ifade eder. Kesir ölçekte pay daima sabit olup 1’dir. Değişken paydadır. Kesrin paydası küçültme  oranına  eşittir. Pay harita üzerindeki uzunluğu, payda ise arazideki uzunluğu ifade eder.Payın  birimi  ile paydanın  birimi  aynıdır.

 

Çizik Ölçek

Harita üzerindeki uzunlukların gerçekte ne kadar olduklarının bir doğru üzerine işaretlenmesiyle oluşturulan ölçeklere Çizik Ölçek denir. Çizik Ölçeklerde sıfırın solunda kalan kısım daha küçük uzunlukları ölçmek için kullanılır. Haritalar çeşitli  yollarla  ( film , fotokopi vs.) büyütülüp küçültülürse ölçekleri de değişir. Ancak bu haritalar üzerindeki kesir ölçek değişmez. Bundan dolayı yanlış bilgi verir. Ancak çizik ölçeğin boyutu da haritanın büyültme ve küçültme  oranında  değişeceğinden her zaman doğru bilgi verir.